Պուտինի հաղթանակն ու պարտությունը

Վլադիմիր Պուտինը վերընտրվեց Ռուսաստանի նախագահ: Նա հասավ ընտրություններին մեծ մասնակցության և ռեկորդային ցուցանիշի` 76 % ձայների, որից զարմացան անգամ Կրեմլում: «Ռուսաստանին նորից հարգում են,- ասում են ռուսաստանցիները:- Ռուսաստանը վերադարձրել է մեծ տերության կարգավիճակը: Փառք Աստծո, մեր երկիրը ժամանակակից Ֆրանսիայի նման չէ, որ բախվել է հեղինակության բացակայությանը, անկարգություններին ու միգրանտների հորձանքին»: Հենց դա է Պուտինի հաղթանակը, բայց հաղթանակի ստվերում նրա պարտությունն է: ՊԱԿ-ի նախկին փոխգնդապետը փորձեց բրիտանական Սոլսբերիում վերացնել փոխանակված նախկին լրտեսին` շարունակելով իշխանությանն անցանկալի բոլոր անձանց սպանության ստալինյան բարի ավանդույթները: Բոլոր մեծ տերությունների հատուկ ծառայությունները ճիշտ նույն կերպ են վարվում անհրաժեշտության դեպքում և Ֆրանսիան բացառություն չէ այդ կանոնից: Խնդիրը չբռնվելն է: Իսկ Պուտինը բռնվեց:

ՊԱԿ-ի (հիմա ԱԴԾ-ի) գործակալները չկարողացան աննկատ գործել: Եվ դա ցավալի է բոլոր տեսակետներից: Մեծ Բրիտանիան աղմկոտ բողոք կազմակերպեց` արևմտյան տերությունների աջակցությամբ: Մենք բոլորս նորից հայտնվեցինք սառը պատերազմի մեջ: Ինքնին դա այնքան էլ սարսափելի չէ և հիանալի կերակրատաշտ է, որից շատերն են պատրաստ ուրախությամբ օգտվել: Սառը պատերազմին հրաշալի պատրաստված են և ռուսական բանակը` իր մեդալներով զարդարված գեներալներով, և ՆԱՏՕ-ն արևմտյան ռազմարդյունաբերական համալիրներում զենքի արտադրության ծավալների մեծացումով: «Սպառազինության մրցավազքը դուրս է գալիս վերահսկողությունից»` վերջերս հայտարարեց Դոնալդ Թրամփը: Այդ դիմակայությունը ձևավորում է գերլարվածության մթնոլորտ, որ վիթխարի ռիսկեր ունի: Այդ մթնոլորտն է պարուրում ծայրահեղ զգայուն գոտիները, որտեղ առանց այդ էլ իսկական պատերազմ է` լինի ՈՒկրաինան, թե Մերձավոր Արևելքը:

Մեղավորը միայն Ռուսաստանը չէ: ՆԱՏՕ-ն հաճախ է իրեն իբրև սադրիչ դրսևորում, իսկ ամբողջ Արևմուտքին պակասում է ողջամտությունը: Ո՞րն է ՈՒկրաինայի ԵՄ-ին միանալու իմաստը` իր թերզարգացած տնտեսությամբ ու կոռումպացված կառավարությամբ: Մեզ քի՞չ են Ռումինիան, Բուլղարիան: Մերձբալթիկան, Հունաստանը: Կամ վաղը գուցե Բելառուսը, Մոլդովան ու Մոնղոլիան, որ անմիջապես ֆինանսական օգնություն կխնդրեն ու պատրաստակամություն կհայտնեն Ստրասբուրգ ուղարկել իրենց պատվիրակություններին` ոչ քիչ ամենամսյա աշխատավարձերով: Գաղտնիք չէ, որ ընդլայնման այդ ախտը ԵՄ-ի գործունակության նվազման պատճառներից մեկն է: Առավել խելամիտ, հեշտ ու արդյունավետ չէ՞ր լինի կանգ առնել 6 հիմնադիրների ու առավելագույնը 8, բայց ոչ 27 պետությունների վրա: Հասկանու՞մ ենք մենք պատասխանատվությունը Մերձավոր Արևելքում, այսինքն` պատերազմների գարնան ու ժողովրդավարության ներմուծմամբ ժողովուրդների մեջ, որոնց կառավարում է տոտալիտար ու այդպես էլ 7-րդ դարում մնացած կրոնը: Մենք այսօր պիտի հետևություններ անենք այդ ռազմավարական սխալների հետևանքներից` խաղաղ բնակչության հարյուր հազարավոր զոհեր, ավերված քաղաքներ ու այնպիսի քաոս, որ պիտի գերմասնագետ լինես, որ գլուխ հանես ռուսների, ամերիկացիների, իսրայելցիների, ֆրանսիացիների, անգլիացիների, թուրքերի, քրդերի, սիրիացիների, մուսուլմանների, քրիստոնյաների, եզդիների խառնիխուռն շահերից: Այդ մշտափոփոխ քաոսում ՆԱՏՕ-ի անդամ Թուրքիան այլևս թշնամական վերաբերմունք ունի ալյանսի մյուս երկրների նկատմամբ ու դառնում է Պուտինի դաշնակիցը: Նա պետության միակ ղեկավարն էր, որ օգնության ձեռք մեկնեց Արևմուտքից անամոթաբար լքված արևելյան քրիստոնյաներին: Իսկ դա պարզապես զայրացուցիչ էր: Համաշխարհային խճճված գործերուն հատկապես տագնապ է հարուցում առաջնորդի բացակայությունը Արևմուտքում: Ո՞վ կարող է լինել արևմտյան այն ղեկավարը, որ առանձնանում է բոլորի կողմից ընդունված գիտակությամբ, հեղինակությամբ ու իմաստնությամբ: Նման մեկը չկա: Արևմուտքը ղեկավարում են (շատ վատ) կարճատես քաղաքական գործիչները, որ ցուցադրում են սեփական անզորությունն ու անընկալունակությունը պրոբլեմներից առաջ, ում միակ նպատակը իրենց վերընտրությունն ապահովելն է: Նրանց դիմաց ոչ միայն Պուտինն է, այլև Չինաստանի նոր միապետ Սի Ցզինպինը, ում աջ ձեռք Վան Ցիշանը պակաս ուժեղ անհատականություն չէ: Հյուսիսկորեացի ղեկավար Կիմ Չեն Ինը ցույց տվեց, որ կարողանում է գործել ու հաջողության հասնել: Պետությունների այդ հանրագումարը 2 միլիարդ բնակչությամբ ու միջուկային զենքով ունի երրորդ աշխարհի համակրանքը, որ առանձնապես տրամադրված չէ ժամանակին գաղութարար եղած Արևմուտքի նկատմամբ: Առաջին հերթին իսլամիստական Պակիստանը, որ նույնպես ատոմային ռումբ ունի: Այս ամենը ճակատագրական լարումի վտանգ է պարունակում, որ կարող է հանգեցնել երրորդ համաշխարհային պատերազմի, այսինքն` անհավանական զոհերի ու ավերածությունների (նրանք տասնապատիկ ավելին կլինեն Երկրորդ աշխարհամարտի վնասներից):

Հիշենք` ինչպես Իսրայելը 2007-ի սեպտեմբերի 5-ին ռմբակոծեց սիրիական ռեակտորը: Իսրայելցիները հայտարարում են, որ լիովին պատրաստ են հարվածել Իրանին, եթե վստահ լինեն, որ Իրանը հասել է ատոմային ռումբի ստեղծմանը: «Իսրայելը թույլ չի տա միջուկային զենք ունենալ երկրի, որ սպառնում է իր գոյությանը»` հայտարարեց Իսրայելի ԱԳ նախարարը: Ի՞նչ կանի Պուտինը, եթե Իսրայելը սկսի ռմբակոծել Իրանին: Նա սառն ու հաշվենկատ միտք ունի, նրան խորթ է գաղափարախոսության ֆանատիկ պաշտպանությունը, բայց նա ունի սպառնալիքի բարդույթ. ՙԵթե ինձ թվա, որ կոնֆլիկտն անխուսափելի է, ես առաջինը կհարվածեմ»:

Ռեալիզմը, խելամտությունը, համաշխարհային պատերազմների հանցավոր սխալները պետք է արևմտյան ղեկավարությանը դրդեն մի կողմ թողնել քաղաքականություն խաղալն ու նախընտրական մտքիկները և սկսեն գործել իբրև պետական գործիչներ: Ցանկանում ենք, թե ոչ` Ռուսաստանի հետ պետք է խոսել` հենվելով ռեալիզմի, համբերության ու հեռատեսության վրա: Ներկա կոնֆլիկտները հնարավոր է կարգավորել միայն երկխոսությամբ: Խաղաղության համընդհանուր ապահովումը ամենակարևոր հարցն է, որ այսօր պիտի լուծի համաշխարհային ղեկավարությունը:
Լամբեր ՔՐԻՍՏԻԱՆ, Les4vérités, Ֆրանսիա

Հ.Գ. Ֆրանսիայում Եվրոպայի ներկայի ու ապագայի մասին կան այլ տեսակետներ ևս` նվազ հոռետեսական: Սկրիպալների գործին Արևմուտքի արձագանքն աննախադեպ էր իր մասշտաբով ու համակարգվածությամբ` գրում է Le Monde-ը: Le Figaro-ն ընդգծում է, որ փորձելով թուլացնել ու խառնակել ԵՄ-ն` Պուտինը ավելի համերաշխ դարձրեց: ՙՎլադիմիր Պուտինը հիանալի հասկանում է` ինչ է նշանակում հարաբերությունն ուժի դիրքերից: Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների ոսկի կանոնն է` թուլության որևէ նշան չցուցաբերել» մեջբերում է Le Figaro-ն անանուն դիվանագետին: Ֆրանսիան, ինչպես Գերմանիան, արտաքսում է երկրում հավատարմագրված 90 դիվանագետներից 4-ին` ռազմական ատաշեին, տնտեսական առաքելության ղեկավարին, Ստրասբուրգի կոնսուլին և Մարսելի հյուպատոսության մի աշխատակցի: Բացահայտված է այդ չորսի հետախուզական գործունեությունը: Le Monde-ը հիշեցնում է, որ դա դիվանագետների ամենամեծ արտաքսումն է 1983-ից հետո, երբ նախագահ Ֆրանսուա Միտերանը վտարեց 47 ռուսների` գերազանցապես դիվանագետների: Նրանց մեղադրեցին ՊԱԿ-ի համար աշխատելու մեջ` ՊԱԿ-ի փոխգնդապետ Վլադիմիր Վետրովի ցուցմունքների հիման վրա, ում արևմտյան հետախուզությունը հավաքագրել էր:

«Ռուսաստանն անցել է կարմիր գիծը»` գրում է Le Figaro-ն: Հունաստանն ու Կիպրոսը չմիացան դիվանագիտական քայլերին, բայց ԵՄ-ն միանշանակ է համարում Ռուսաստանի առնչությունը Սոլսբերիում կատարվածին: Ֆրանսիայի ԱԳՆ-ն ընդգծում է, որ Փարիզը շարունակելու է «պահանջկոտ ու խիստ երկխոսությունը» Մոսկվայի հետ սիրիական ու ուկրաինական կոնֆլիկտների հաղթահարման ուղղությամբ: Էմանուել Մակրոնը մայիսին պիտի մասնակցեր Սանկտ Պետերբուրգի տնտեսական համաժողովին: Այցը կարող է հետաձգվել, նույնիսկ բեկանվել` Le Monde-ի տեղեկություններով: Le Figaro-ն նշում է, որ չնայած պատժամիջոցներին` ֆրանս-ռուսական առևտրական հարաբերությունները վերջին տարիներին աճում են: Մեծ Բրիտանիայի Brexit-ը, Դոնալդ Թրամփի անկանխատեսելիությունը, կառավարական ճգնաժամը Գերմանիայում Էմանուել Մակրոնին դարձրին Արևմուտքի գլխավոր ներկայացուցիչ միջազգային ասպարեզում: Ֆրանսիայի համար հիմա գլխավորն է հավատարիմ մնալ ավանդական գործընկերներին ու պատմական ալյանսներին` ԵՄ-ին ու ՆԱՏՕ-ին:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ